Kurierzy będą pracowali na etatach. Nowa dyrektywa unijna

Parlament Europejski postanowił uregulować status zatrudnienia pracowników platform cyfrowych, takich jak Uber, Bolt, Uber Eats czy Glovo. Nowa unijna dyrektywa o pracy platformowej zakłada, że osoby zatrudniane przez platformy nie mogą być bezzasadnie traktowane jako osoby samozatrudnione. Nowe prawo wprowadza domniemanie stosunku pracy, zwłaszcza jeśli istnieją dowody wskazujące - zgodnie z prawem krajowym, orzecznictwem UE i układami zbiorowymi - na to, że pracownikom wydawane są polecenia służbowe lub podlegają oni takiej samej kontroli ze strony pracodawcy jak pracownicy etatowi. Ciężar dowodu spoczywał będzie na platformie, co oznacza, że to ona będzie musiała udowodnić, że stosunek pracy nie istnieje.

Brak odpowiednich regulacji w tym zakresie dał się zauważyć zwłaszcza w czasie pandemii Covid-19, gdy okazało się, że osoby pracujące dla platform nie posiadają ubezpieczenia zdrowotnego ani żadnych zabezpieczeń socjalnych, w tym np. prawa do zasiłku w przypadku utraty pracy. Platformy co prawda tłumaczyły, że traktują pracowników jako osoby samozatrudnione, obarczały ich jednak wielokrotnie obowiązkami pracowników etatowych.

Nowe przepisy regulują także wykorzystanie algorytmów w miejscu pracy. Pracownik platformy nie będzie mógł zostać zwolniony przez algorytm ani na podstawie decyzji podjętej przez algorytm lub automatyczny system podejmowania decyzji. Nadzór nad ważnymi decyzjami, które mają bezpośredni wpływ na pracowników, będzie musiał sprawować człowiek. Nowa regulacja ma zapobiec sytuacjom takim jak głośna sprawa włoskiego studenta, który w 2022 r. dorabiał we Florencji jako kurier platformy Glovo i zginął w wypadku podczas dostarczania zamówienia.Ponieważ usługa została zaznaczona w systemie jako niewykonana, został on pośmiertnie zwolniony za pośrednictwem automatycznie wygenerowanego maila.

Dyrektywa wprowadza również zapisy o lepszej ochronie danych pracowników platform cyfrowych. Firmy nie będą mogły przetwarzać niektórych rodzajów danych osobowych pracujących dla nich osób, w tym danych dotyczących ich osobistych przekonań.

- Dzięki tej dyrektywie nawet 40 milionów pracowników platformowych w UE będzie miało dostęp do uczciwych warunków pracy. To historyczne porozumienie zapewni im godność, ochronę i prawa - podkreśla Elisabetta Gualmini, sprawozdawczyni tematu z ramienia PE.

Dyrektywa musi teraz zostać formalnie przyjęta przez Radę. Państwa będą miały 2 lata na przeniesienie zapisów dyrektywy do prawa krajowego

Analiza przeprowadzona przez KE w 2021 r. ujawniła, że na unijnym rynku działa ponad 500 platform cyfrowych, zatrudniających ponad 28 mln ludzi. Prawie 5,5 mln z nich jest bezzasadnie uznawanych za osoby samozatrudnione. Do 2025 r. liczba pracowników platform może wzrosnąć nawet do 45 mln.