Produkty ekologiczne. Czym się charakteryzują?
Produkty ekologiczne są obecnie tematem bardzo modnym. Szczególnie młodzi ludzie chętnie robią zakupy w specjalnych eko sklepach, mamy również możliwość zamówienia produktów online. Są jednak zdecydowanie droższe, niż "normalne" jedzenie.
Czym charakteryzują się produkty eko? Zapytałam o to eksperta.
"Produkty ekologiczne to żywność i inne produkty pochodzące z rolnictwa ekologicznego, które spełniają określone normy i przepisy dotyczące produkcji, przetwórstwa oraz dystrybucji. Produkcja ekologiczna obejmuje każdy etap – od nasion po gotowy produkt – i wyklucza stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, sztucznych nawozów oraz produktów pochodzących z połowów i polowań na dzikie zwierzęta. Dopuszcza się jednak zbiór dziko rosnących roślin, pod warunkiem przestrzegania zasad ochrony ich siedlisk.
Kluczowym elementem produktów ekologicznych jest ścisły system kontroli, który gwarantuje zgodność z normami na każdym etapie – od produkcji po sprzedaż detaliczną. Od 1 stycznia 2021 r. w Unii Europejskiej obowiązują nowe przepisy wzmacniające kontrolę, ułatwiające mniejszym producentom przejście na rolnictwo ekologiczne oraz zapewniające, że importowane produkty eko spełniają te same wymagania co te produkowane w UE." - wyjaśnia mgr Magdalena Makarowska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk.
A czy produkty te muszą przejść przez jakieś badania, zanim otrzymają certyfikat eko?
"Tak, produkty ekologiczne muszą przejść szczegółowe badania i kontrole. Zgodnie z przepisami UE, proces certyfikacji obejmuje kontrolę jakości gleby, wody oraz nasion (muszą pochodzić z upraw ekologicznych), ocenę metod uprawy, żywienia zwierząt oraz stosowanych środków ochrony roślin bez syntetycznych chemikaliów, a także badania laboratoryjne na obecność pestycydów, metali ciężkich, antybiotyków oraz GMO.
Za przeprowadzanie kontroli odpowiadają niezależne, akredytowane jednostki certyfikujące. Po pozytywnym przejściu audytów producent otrzymuje prawo do oznaczania produktów unijnym logo rolnictwa ekologicznego.
Nowe przepisy wprowadziły coroczne kontrole oraz niezapowiedziane inspekcje, ułatwienia dla mniejszych producentów oraz jednolite zasady dla produktów importowanych. Dzięki temu konsumenci mogą mieć pewność, że produkty eko spełniają rygorystyczne normy zdrowotne i środowiskowe." - tłumaczy ekspertka.
Produkty ekologiczne. Czy są popularne wśród Polaków?
Według badań przeprowadzonych przez portalspozywczy.pl, już blisko 6 na 10 Polaków (59%) kupuje żywność ekologiczną. Dla większości jest to wynik świadomej decyzji lub stopniowej zmiany nawyków. 32 procent badanych deklaruje "przestawienie się" na ekożywność w momencie, w którym dowiedzieli się, że powstaje ona bez pestycydów czy GMO. Są też tacy, którzy decydują się otworzyć nowego rozdziału w życiu, a za tym idzie przejście na produkty eko (31%).
My również zapytaliśmy się Polaków, czy chętnie kupują produkty ekologiczne. Okazuje się, jak przypuszczaliśmy, że odpowiedzi różniły się w zależności od wieku.
"Ja od lat kupuje to samo, czy to jest ekologiczne czy nie to ja właściwie nie wiem. Ale staram się dobrze odżywiać" - mówi nam pani Irena, która przyznaje, że jest już na emeryturze i niekoniecznie zwraca uwagę na etykiety.
"Produkty eko są zdecydowanie droższe, ale staram się kłaść na jakość, nie na ilość. Więc tak - w supermarketach chętnie idę na dział bio" - przyznaje natomiast pani Ania.
"Wydaje mi się, że warzywa czy owoce i tak są najzdrowszymi produktami i staram się jeść ich dużo i dawać je w dużych ilościach swoim dzieciom. Ale nie kupuję specjalnie produktów ekologicznych" - mówi inna klientka.
Produkty ekologiczne. Czy powinniśmy jeść wszystko eko?
Produkty eko są na pewno droższe. Ale czy faktycznie są dla nas zdrowsze?
"Produkty ekologiczne są zazwyczaj droższe ze względu na bardziej wymagające metody uprawy i hodowli oraz ścisłe kontrole. Czy jednak są zdrowsze? Badania wskazują, że zawierają mniej pozostałości chemicznych, takich jak pestycydy i metale ciężkie, oraz często mają wyższą zawartość przeciwutleniaczy, np. polifenoli. Produkty zwierzęce z rolnictwa ekologicznego wykazują lepszy profil tłuszczowy, w tym wyższą zawartość kwasów omega-3.Szczególnie ważne jest to dla kobiet w ciąży, małych dzieci oraz osób z chorobami przewlekłymi i osłabionym układem odpornościowym. Warto jednak pamiętać, że ekologiczne produkty to nie zawsze synonim zdrowego wyboru. Eko-słodycze czy przekąski mogą zawierać dużo cukru i soli, dlatego ważne jest czytanie etykiet.Podsumowując, produkty eko mogą być zdrowsze, ale najważniejsza jest różnorodna, nieprzetworzona dieta i świadome wybory zakupowe." - mówi mgr Magdalena Makarowska.
Czy są jakieś produkty, które zarówno ekologiczne, jak i "zwykłe" są dla nas tak samo zdrowe? I czy są takie, które faktycznie lepiej kupować jako żywność eko?
"Produkty, które warto kupować ekologiczne to przede wszystkim owoce i warzywa o cienkiej skórce, które jemy w całości, jak truskawki, jabłka, winogrona, szpinak, sałata, papryka czy ogórki. W przypadku produktów zwierzęcych, takich jak mleko, jaja czy mięso, produkcja ekologiczna zapewnia lepszy profil tłuszczowy i brak stosowania antybiotyków oraz pasz GMO.
Z kolei produkty z grubą skórką, której nie jemy, np. awokado, banany, ananasy czy melony, mają naturalną barierę ochronną, więc różnica między wersją eko a konwencjonalną jest niewielka. Podobnie jest z produktami zbożowymi, takimi jak ryż czy makaron – dobrze oczyszczone zawierają minimalne ilości szkodliwych substancji." - tłumaczy nam dietetyk kliniczny.
