Nowe tablice trwanie życia wpłyną na wysokość emerytury
Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że średnia prognozowana długość życia w Polsce wzrosła. W porównaniu do tablicy GUS z 2022 roku mamy obecnie dłuższą średnią dalszego trwania życia we wszystkich przedziałach wiekowych, w tym o: 18,6 miesiąca dla 30-latków, 15,4 miesiąca dla 60-latków, 13,8 miesiąca dla 65-latków, 6 miesięcy dla 80-latków. Ta optymistyczna wiadomość może mieć negatywne skutki dla osób planujących przejść na emeryturę.
Publikowana przez GUS tablica trwania życia ma istotne znaczenie przy ustalaniu wysokości emerytur. Wysokość emerytury zależy od kwoty zgromadzonych w ZUS składek oraz kapitału początkowego, którą to kwotę następnie dzieli się przez okres średniego dalszego trwania życia. Im prognozowana długość życia jest większa, tym mniejszą otrzymamy emeryturę.
Nowe zasady obliczania emerytur mniej korzystne dla emerytów
ZUS będzie korzystać z nowych tablic przy obliczaniu wysokości nowo przyznawanych emerytur od 1 kwietnia. Oznacza to, że warunki przechodzenia na emeryturę po 31 marca będą gorsze niż obecne. Emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 6,1 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 6,6 proc. niż gdyby była obliczona na podstawie poprzedniej tablicy.
PRZYKŁAD:
- Na postawie nowych przepisów 60-letnia kobieta z kapitałem 500 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 1966,18 zł, czyli o ok. 127 zł mniej niż do tej pory (jej kapitał zostanie podzielony przez 254,3 zamiast 238,9 miesięcy). Natomiast 65-letni mężczyzna z kapitałem 500 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 2380,95 zł, czyli o ok. 167 zł mniej niż dotychczas (jego kapitał zostanie podzielony przez 210,0 zamiast 196,2 miesięcy).
- Średnie dalsze trwanie życia jest jednak wciąż krótsze niż w ostatniej przedpandemicznej tablicy GUS, tj. z 2020 roku, która powstała na podstawie danych o śmiertelności w 2019 roku - zaznacza prezes ZUS, prof. Gertruda Uścińska.
60-letnia kobieta z kapitałem 500 tys. zł może otrzymać więcej o ok. 54 zł niż na podstawie tablicy z 2020 r. (kapitał dzielony przez 254,3 zamiast 261,5 miesięcy), a 65-letni mężczyzna z tym samym kapitałem – więcej o ok. 83 zł (kapitał dzielony przez 210,0 zamiast 217,6 miesięcy).
Kiedy przejść na emeryturę, żeby nie stracić pieniędzy?
Czy zatem osoby, które osiągnęły już wiek emerytalny, ale zwlekały dotąd z przejściem na emeryturę, powinny się pospieszyć, by uzyskać wyższą emeryturę? Niekoniecznie. Przechodząc na emeryturę mamy bowiem dwie opcje: możemy skorzystać z tablic obowiązujących w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego albo z tablic obowiązujących w momencie przejścia na emeryturę – ZUS wybiera w tym przypadku rozwiązanie korzystniejsze dla danej osoby. Tak więc osoby, które osiągnęły wiek emerytalny w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r. (czyli w czasie obowiązywania najbardziej korzystnych dla emerytów tablic GUS) mają zagwarantowaną możliwość skorzystania z obecnych tablic, niezależnie od tego, kiedy przejdą na emeryturę.
- Najlepszym sposobem na naprawdę wysoką emeryturę jest dłuższa praca. Z naszych obliczeń wynika, że każdy, dodatkowy rok aktywności zawodowej podnosi ja o kilkanaście procent - twierdzi Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.
Przejście na emeryturę do 31 marca 2023 roku mogłoby natomiast okazać się korzystne dla osób, które wiek emerytalny osiągnęły przed 1 kwietnia 2022 r. - czyli w czasie, gdy obowiązywały mniej korzystne tablice GUS – i wciąż nie przeszły na emeryturę. W ich przypadku jednak bardziej opłacalne może okazać się kontynuowanie pracy do lipca i przejście na emeryturę dopiero po zapowiedzianej waloryzacji świadczeń emerytalnych. Emerytura obliczona już po lipcowej waloryzacji może okazać się bowiem wyższa od tej obliczonej na podstawie korzystniejszych tablic trwania życia.
Co do zasady nowe tablice nie dotyczą osób, które już przeszły na emeryturę i dalej już nie pracują. Przeliczenie emerytury jest możliwe tylko w ściśle określonych sytuacjach, np. gdy emeryt już po jej przyznaniu pracował i odprowadzał składki emerytalne. Raz na rok lub po ustaniu zatrudnienia może złożyć wniosek do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury. W tej sytuacji najnowsza tablica zostanie wykorzystana wyłącznie w odniesieniu do dodatkowych składek, a nie do całej, wcześniej naliczonej emerytury.
