To miejsce nazywane jest "Wawelem Łódzkiego"
Łowicz – dzisiaj niepozorne miasto w centralnej Polsce – przez stulecia był rezydencją arcybiskupów gnieźnieńskich. W podziemiach tamtejszej bazyliki udokumentowano ponad 500 pochówków, w tym 12 najwyższych dostojników kościelnych.
Bazylika katedralna, czyli Kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja, została wzniesiona w XIV wieku i była wielokrotnie przebudowywana. Pod świątynią znajdują się krypty Prymasów Polski, które dzisiaj można zwiedzać dzięki trwającym kilka lat pracom archeologicznym.
– Działania wykonywano od góry, po starannym wydzieleniu części wnętrza kościoła. Dzięki temu można było bez przerwy prowadzić posługę duszpasterską. Oprócz działań budowlanych, architektonicznych, archeologicznych były prowadzone badania konserwatorskie – opisuje ksiądz Adam Matysiak, ekonom diecezjalny.
Bazylika jest nie tylko miejscem pochówku ludzi Kościoła, ale także uczestników wielkich wydarzeń dziejowych. Spoczywają tu m.in. Ignacy Krasicki – poeta, biskup i prymas, a także Michał Jerzy Poniatowski – brat ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta.
– Największa historia, która jest zachowana tutaj w podziemiach, to historia od połowy XVI do połowy XVIII wieku. Podziemia kościoła stanowią unikalne świadectwo dawnych zwyczajów pogrzebowych. Dzięki przeprowadzonym badaniom archeologicznym, odwiedzający mają możliwość podziwiania doskonale zachowanych elementów wyposażenia grobów, w tym mitry biskupie, buty, pierścienie czy krzyżyki – przedmiotów codziennego użytku, które niegdyś stanowiły część ceremonii pogrzebowych najwyższych dostojników kościelnych – mówi ksiądz Matysiak.
Bazylika w Łowiczu przyciąga coraz więcej turystów
Prace archeologiczne, prowadzone między 2015 a 2020 rokiem, ujawniły także groby, które przez wieki pozostawały nietknięte. W 2024 roku badacze natknęli się na dwie krypty, w których spoczywają Henryk Firlej, Andrzej Leszczyński oraz Wacław Leszczyński. To nie tylko ważne postacie historyczne – ich pochówki stanowią żywą opowieść o ceremoniale pogrzebowym elit duchowieństwa. Zachowane mitry biskupie wyszywane złotą nicią, pierścienie i ozdobne ornaty, wydobyte z krypt, świadczą o wysokim prestiżu i duchowej randze tych, którzy spoczęli w Łowiczu.
Tworzone od XVI do XVIII wieku krypty zostały połączone około 100-metrowym korytarzem. Dzięki temu powstała podziemna trasa turystyczna, która z każdym rokiem przyciąga coraz więcej turystów. Dzięki niezwykłej historii i odkryciom archeologicznym, Bazylika Katedralna w Łowiczu staje się jednym z najważniejszych punktów na turystycznej mapie Polski.
