Emerytura z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
Nie wszyscy wiedzą, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Na takie świadczenie mogą liczyć osoby urodzone w określonych latach, ale po spełnieniu pewnych warunków.
Jak podaje ZUS, emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje osobom, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., jeśli do 31 grudnia 2008 r. spełniły następujące warunki:
- osiągnęły wiek emerytalny
- udowodniły okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn
- udowodniły wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze
- nie przystąpiły do OFE lub złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa
Dodatkowo, emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które osiągnęły obniżony wiek emerytalny i przed 1 stycznia 1999 r. spełniły następujące warunki:
- nie przystąpiły do OFE lub złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa
- udowodniły okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn
- udowodniły wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze bądź co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią/ na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki (w tym drugim przypadku wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn obniża się o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat, w celu ustalenia wieku emerytalnego uwzględnia się okresy pracy górniczej przebyte także po 31 grudnia 1998 r.).
Praca w szczególnych warunkach
Co należy rozumieć pod pojęciem pracy w szczególnych warunkach oraz w szczególnym charakterze? Zgodnie z przepisami taką pracę wykonywały m.in. osoby zatrudnione na kolei, w górnictwie, energetyce, budownictwie, ale także dziennikarze, aktorzy, tancerze, kaskaderzy etc.
Więcej na temat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, a także o wieku uprawniającym do przejścia wcześniej na emeryturę można znaleźć na stronie ZUS.
Jakie dokumenty trzeba złożyć?
Aby otrzymać świadczenie emerytalne z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, należy złożyć w ZUS następujące dokumenty:
- wniosek o emeryturę
- informację o okresach składkowych i nieskładkowych
- dokumenty potwierdzające okresy m.in.: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej
- dokumenty potwierdzające okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
- dokumenty potwierdzające osiągane wynagrodzenie.
Dokumenty należy złożyć nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na emeryturę. Można to zrobić osobiście, za pośrednictwem poczty, urzędu konsularnego lub elektronicznie poprzez PUE ZUS.
Rekompensata za nieskorzystanie z prawa do wcześniejszej emerytury
Warto wiedzieć, że osoby, które udowodnią, że wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przez okres co najmniej 15 lat i nie skorzystały z możliwości nabycia prawa do emerytury wcześniejszej, emerytury pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, mają prawo do rekompensaty ustalanej jako dodatek do kapitału początkowego uwzględnianego przy obliczeniu emerytury powszechnej.
Jak podaje ZUS, rekompensata należy się osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która przed 1 stycznia 2009 r. wykonywała przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, ale nie nabyła z tego tytułu prawa do wcześniejszej emerytury.
