Imperium Poznańskiego
Aby poznać historię łódzkiej Manufaktury trzeba cofnąć się do XIX wieku, czyli okresu gdy Łódź z niewielkiego miasteczka dynamicznie zaczęła przeobrażać się w przemysłową metropolię. W 1835 roku z Aleksandrowa Łódzkiego przeprowadziła się do Łodzi rodzina Kalmana Poznańskiego. Kupiec z powodzeniem prowadził sklep przy Starym Rynku, a kilkanaście lat później przekazał interes swojemu synowi – Izraelowi.
W 1871 roku Izrael Poznański kupił parcele po zachodniej stronie Nowego Miasta, wzdłuż ulicy Ogrodowej, i rozpoczął budowę fabryki. Już rok później pracę rozpoczęła pierwsza tkalnia, w której pracowało 200 krosien mechanicznych napędzanych maszyną parową. To był dopiero początek. Do końca XIX wieku powstał liczący blisko 30 ha kompleks, w którym znajdowały się m.in. tkalnie, farbiarnia, bielnik i wykończalnia, a jego wizytówką była przędzalnia bawełny z czerwonej cegły wzdłuż ul. Ogrodowej. Fabryka wzniesiona według projektu Hilarego Majewskiego, posiadała także własną gazownię i remizę strażacką.
Po śmierci Izraela Poznańskiego, który zmarł w 1900 roku jako jeden z najbogatszych przemysłowców Królestwa, rozbudowę fabryki i robotniczego miasteczka wokół niej kontynuował jego syn – Ignacy. W 1913 roku Zakłady Bawełniane I.K. Poznańskiego zatrudniały 7 tys. pracowników.
Upadek fabryki
Po II wojnie światowej fabryka stała się własnością państwa. Znacjonalizowane Zakłady Przemysłu Bawełnianego nr 2 nazwano imieniem Juliana Marchlewskiego, a w latach 70. dodano nazwę „Poltex”. Na początku lat 90. rozpoczął się upadek firmy. Postawiony w stan likwidacji kompleks niszczał przez kilka lat.
W 1998 roku przetarg na rewitalizację dawnej fabryki I.K. Poznańskiego wygrała grupa francuskich inwestorów. Prace budowlane - wg projektu architektonicznego przygotowanego przez firmę Virgile&Stone z Londynu współpracującą z biurem architektonicznym Sud Architectes z Lyonu - rozpoczęły się w 2003 roku. Przez kolejne 3 lata odnowiono 45 tys. mkw. ceglanych elewacji i 12,5 tys. mkw metalowych okien, a także zbudowano 95 tys. mkw. nowych konstrukcji. W sumie odrestaurowano 90 tys. mkw. zabytkowych wnętrz, a także stworzono 3,5-hektarowy rynek, wybudowano parkingi na 3,5 tys. samochodów i posadzono 600 drzewek. Efekt był olśniewający.
Manufaktura współcześnie
17 maja 2006 roku Manufaktura została oddana do użytku, szybko stając się jednym z ulubionym miejsc odwiedzin mieszkańców i turystów. W 2008 roku otwarto w Manufakturze ms2 – nowy oddział Muzeum Sztuki w Łodzi, a w 2009 roku w budynku byłej przędzalni bawełny przy ul. Ogrodowej został otwarty czterogwiazdkowy hotel i centrum konferencyjne sieci Andel’s. Na rynku pojawiła się też najdłuższa w Europie fontanna.
Dziś w Manufakturze, oprócz licznych sklepów, działa kilkadziesiąt restauracji i kawiarni, kino, muzea, teatr, klub fitness, kręgielnia i ściana wspinaczkowa. Latem na Rynku Włókniarek Łódzkich pojawia się plaża, a zimą – lodowisko. W Manufakturze odbywają się też liczne koncerty, imprezy kulturalne i jarmarki. Choć jeszcze 20 lat temu był tu plac budowy, dziś trudno wyobrazić sobie Łódź bez Manufaktury.
Polecany artykuł:
