Kto jest objęty ochroną przedemerytalną?
Ochroną przedemerytalną – zgodnie z art. 39 kodeksu pracy – objęci są pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Według obowiązującego prawa wiek emerytalny dla kobiet wynosi obecnie 60 lat, a dla mężczyzn - 65 lat. Ochrona przedemerytalna przysługuje więc kobietom, które ukończyły 56 lata oraz mężczyznom w wieku powyżej 61 lat. Limit wieku w pewnych przypadkach może być jednak niższy. W przypadku osób, którym przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury (np. górników lub służb mundurowych) ochrona przedemerytalna rozpoczyna się na 4 lata przed momentem, który upoważnia do wcześniejszego przejścia na emeryturę.
Na czym polega ochrona przedemerytalna?
W okresie trwania ochrony przedemerytalnej pracodawca nie może wypowiedzieć objętemu nią pracownikowi umowy o pracę ani obniżyć mu wynagrodzenia. Liczy się tutaj moment wręczenia wypowiedzenia. Pracodawca może je wręczyć pracownikowi przed rozpoczęciem okresu takiej ochrony, mimo że okres wypowiedzenia zakończy się już w czasie jej trwania.
Ochroną przedemerytalną objęci są tylko pracownicy zatrudnieni w oparciu umowy o pracę – zarówno na czas nieokreślony jak i określony. W przypadku umów na czas określony, ochrona przedemerytalna obowiązuje tylko w okresie obowiązywania tej umowy. Po wygaśnięciu umowy o pracę zawartej na czas określony stosunek pracy wygasa, nawet jeśli pracownikowi brakuje mniej niż 4 lata do emerytury.
Kiedy nie obowiązuje ochrona przedemerytalna?
Jest kilka wyjątków, kiedy ochrona przedemerytalna nie chroni objętego nią pracownika. Pracodawca może zwolnić pracownika, któremu pozostało mniej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego w następujących przypadkach:
- zwolnienie dyscyplinarne pracownika
- stwierdzona orzeczeniem lekarskim utrata zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy
- niezawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania dotychczasowej pracy
- pracownik wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego nie będzie posiadał okresu zatrudnienia uprawniającego do emerytury
Ochrona przedemerytalna nie występuje też w przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy. Ponadto pracodawca może obniżyć wynagrodzenie pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną w przypadku wprowadzenia nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której należy objęty ochroną pracownik.