Osoby z roczników 1949–1969 mogą liczyć na specjalną emeryturę. ZUS tłumaczy zasady

Specjalna emerytura z ZUS. Kto może się ubiegać?

Przepisy przewidują możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę dla osób urodzonych w latach 1949–1969. Sam rocznik nie wystarczy jednak, by skorzystać z tego uprawnienia. Kluczowe są dwa podstawowe warunki:

• odpowiedni staż pracy – minimum 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
• co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

To jednak dopiero początek wymagań. Najważniejszy jest charakter wykonywanej pracy.

Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

Specjalna emerytura przysługuje wyłącznie osobom, które przez część kariery pracowały w zawodach uznanych za szczególnie wymagające. Kryteria wynikają z rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Praca w szczególnych warunkach dotyczy zajęć wiążących się ze szkodliwymi czynnikami lub dużą uciążliwością, wliczają się w nią: 

• górnictwo i prace pod ziemią,
• hutnictwo,
• prace przy azbeście, ołowiu czy materiałach wybuchowych,
• ratownictwo górskie.

Obejmuje także zawody, w których wymagana jest wysoka sprawność psychofizyczna lub odpowiedzialność za bezpieczeństwo, czyli nauczycieli, zawodowych żołnierzy, kolejarzy, artystów. W wielu przypadkach wymagane jest minimum 15 lat pracy w takich warunkach.

Nie wszystkie wnioski będą zatwierdzone przez ZUS

ZUS przy ocenie wniosku bierze pod uwagę wyłącznie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin. Oznacza to, że nie będą uwzględnione umowy cywilnoprawne (zlecenie, dzieło), samozatrudnienie i prowadzenie działalności gospodarczej, praca w warunkach szczególnych w niepełnym wymiarze czasu, a takżeokresy służby wojskowej niezwiązane ze szczególnym charakterem pracy.

Brak odpowiedniej dokumentacji lub luki w świadectwach pracy mogą skutkować odrzuceniem wniosku.

Aby uzyskać świadczenie, należy przygotować komplet dokumentów, w tym:

• wniosek o emeryturę (EMP),
• formularz ERP-6 z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych,
• świadectwa pracy z adnotacją o pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.

Jeśli ZUS odmówi przyznania świadczenia, przysługuje bezpłatne odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji.

Emerytura powszechna a wcześniejsza – na czym polega różnica?

Wcześniejsza (specjalna) emerytura jest przywilejem dla osób z roczników 1949–1969, które pracowały w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Dzięki temu mogą zakończyć karierę przed osiągnięciem wieku 60/65 lat, a nie dopiero po jego osiągnięciu. To właśnie ta możliwość wcześniejszego zakończenia pracy jest kluczową korzyścią, ale dotyczy tylko wybranych grup zawodowych. Specjalna emerytura dla roczników 1949–1969 to przywilej przejściowy wynikający z dawnych przepisów. o ostatnie pokolenie, które ma taką możliwość. Młodsze roczniki mogą ubiegać się wyłącznie o emerytury pomostowe.