Nowy podział Polski. Na czym ma polegać?
„Korekta układu województw – ku równowadze rozwoju” - to tytuł raportu, przygotowanego przez dr. Łukasza Zaborowskiego, który jest ekspertem w Instytucie Sobieskiego. Dokument wywołał duże zainteresowanie w Polsce. Według specjalisty ds. rozwoju regionalnego i polityki przestrzennej, obecny układ województw jest przypadkową mieszanką, a nie wynikiem spójnej koncepcji.
- Powstała ona w wyniku rozszerzenia modelu województw „dużych” o kilka „średnich”. Wskutek zakulisowych targów politycznych niektóre ośrodki zachowały regionalną samodzielność, a inne ją utraciły. W „dodatkowych” województwach rangę miast wojewódzkich utrzymały Kielce i Opole, Gorzów i Zielona Góra. Utraciły ją między innymi Częstochowa, Kalisz, Koszalin, Radom i Tarnów, choć mają nie mniejsze znaczenie w sieci osadniczej kraju – tłumaczy Zaborowski. -Takie nierówne traktowanie budzi poczucie krzywdy w kilku pominiętych ośrodkach.
Ekspert opracował nowy podział administracyjny, który według niego będzie sprawiedliwszy dla wszystkich regionów, proponując cztery różne warianty.
- Wariant I, określany jest jako „minimalny”. To korekta obecnego stanu rzeczy. Nie powstają w nim nowe jednostki. Ma miejsce ograniczenie rozległości województw największych na rzecz mniejszych.
- Wariant II, określony jako „umiarkowany”. Według niego, układ na być uzupełniony o województwa „jednoznacznie brakujące” w świetle standardów obecnego podziału.
- Wariant III, określony jako „równoważący”. Stanowi ograniczenie województw ośrodków metropolitalnych na rzecz wieloośrodkowych województw „pozametropolitalnych”.
- Wariant IV, określaony jako „makroregionalny”, a jednocześnie najbardziej innowacyjny. Stanowi powrót do koncepcji dużych województw, opartych o wielkoskalowe układy osadnicze, w szczególności ośrodki metropolitalne. Jednak – w celu utrzymania równowagi sił – w tym wariancie największe ośrodki zostają pozbawione funkcji administracyjnych szczebla wojewódzkiego.
Nowy podział Polski. Jakie zmiany w Łódzkiem?
Jeden z wariantów przewiduje utworzenie 12 województw zamiast obecnych 16, z bardziej wyrównaną liczbą mieszkańców w każdym z nich. W tym układzie miałoby powstać województwo środkowopolskie, obejmujące miasta takie jak Kalisz i Ostrów.
- Województwo środkowopolskie jednoczy regiony Kalisza i Łodzi. Za połączeniem przemawia stosunkowa bliskość głównych ośrodków, wzmocniona pośrednim pasmem osadniczym Sieradza i Zduńskiej Woli. Ponadto względy historyczno-kulturowe: do środkowopolskiego wchodzi część Wielkopolski po wschodniej stronie kordonu zaborczego. Zasadzie tej nie podlega wprawdzie okręg Ostrowa Wielkopolskiego, współtworzącego konurbację z Kaliszem; jednak jego alternatywne powiązanie z Poznaniem jest również nieoczywiste, jako że na poziomie ponadregionalnym ciąży on raczej do bliższego Wrocławia. Powiązanie Kalisza z Łodzią znajduje też tradycję w województwie z okresu II Rzeczpospolitej. W wymiarze planistycznym zmierza do wzmocnienia obu kryzysowych ośrodków: Łodzi – przez powiększenie zaplecza, oraz Kalisza z Ostrowem – przez oddzielenie od silniejszego Poznania – wyjaśnia Zaborowski.
W innym wariancie Piotrków Trybunalski zostałby wyłączony z województwa łódzkiego i razem z Częstochową utworzyłby nowe województwo piotrkowsko-częstochowskie.
- Zjednoczenie Częstochowy i Piotrkowa Trybunalskiego rozwiązuje problem ich wspólnego zaplecza, dotychczas rozdzielonego granicą – wyjaśnia autor raportu.
ZOBACZ TEŻ: Gdzie iść na grzybobranie w Łodzi i okolicach?
Listen on Spreaker.
