Niesamowite odkrycie. Naukowcy znaleźli w woj. łódzkim zęby plezjozaurów sprzed około 148 mln lat!

Kamieniołom Owadów-Brzezinki to jeden z najciekawszych stanowisk paleontologicznych w Polsce. Jest znany z wyjątkowo dobrze zachowanych późnojurajskich skamieniałości morskich i lądowych organizmów, w tym ostrogonów (szczególnie rzadko spotkanych w zapisie kopalnym skrzypłoczy), owadów oraz licznych kręgowców, takich jak ryby promieniopłetwe, żółwie, krokodylomorfy oraz ichtiozaury.

Jednym z najnowszych znalezisk z tego stanowiska są cztery zęby plezjozaurów.

Plezjozaury. Co to za gady?

• Plezjozaury to jedne z najpowszechniejszych morskich drapieżników, które zamieszkiwały Ziemię od czasów późnego triasu do późnej kredy (ok. 237 mln-145 mln lat temu).
• Zazwyczaj miały od 3,5 do 5 metrów długości, a ich cechami charakterystycznymi były: długa, smukła szyja; krótki tułów i ogon oraz dwie pary płetw. Ich główne pożywienie stanowiły ryby.

- To wyjątkowo dobrze zachowane zęby - mówi Łukasz Weryński, doktorant w Instytucie Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. - Ich charakterystyczny wygląd: wydłużony, stożkowaty kształt, zakrzywienie pod odpowiednim kątem oraz widoczne bruzdy na powierzchni pozwoliły nam założyć, że należą one do plezjozaurów, prawdopodobnie z rodziny Cryptoclididae zamieszkującej głównie dzisiejsze tereny północnej Europy, szczególnie Anglii - dodaje.

Wyjątkowe odkrycie w województwie łódzkim. Paleontolodzy nie wiedzą jeszcze dokładnie, co to za zęby

Największy z tych czterech zębów ma 5 cm. Nie należały do jednego osobnika – zostały bowiem znalezione w różnych miejscach kamieniołomu i to w ciągu dwóch lat. Zazwyczaj plezjozaury miały od około 20 do 50 zębów w żuchwie i podobnie w szczęce górnej. Na razie nie wiadomo, z jakiej części szczęki pochodziły znalezione zęby.

- Określenie tego jest dość problematyczne, ponieważ w zależności od rodzaju plezjozaura występuje uzębienie homodontyczne tzn. jednolite albo heterodontyczne, czyli zróżnicowane w kształcie, w zależności od pozycji w szczęce - mówi Łukasz Weryński. - Bez dodatkowego materiału pozostaje to w wymiarze spekulacji - dodaje.

To pierwsze skamieniałości plezjozaurów z tego stanowiska. Naukowcy raczej nie spodziewają się odnalezienia kompletnego szkieletu plezjozaura. Pełne szkielety tak dużych zwierząt wyjątkowo rzadko się zachowują. Liczą jednak na odkrycie kolejnych skamieniałości.

Gdzie trafią zęby plezjozaurów znalezione w województwie łódzkim? Czy będzie je można oglądać?

Największy z czterech znalezionych zębów można oglądać na wystawie czasowej w Muzealnej Izbie Górnictwa Kruszcowego w Miedziance (gmina Chęciny, woj. świętokrzyskie), ale potem trafi do Geoparku Owadów-Brzezinki w Sławnie.