Nie żyje Marcel Łoziński. Jeden z najwybitniejszych polskich dokumentalistów zmarł w wieku 85 lat

• Zmarł Marcel Łoziński, wybitny polski reżyser dokumentalny, znany z krytycznego spojrzenia na rzeczywistość.
• Twórca nominowany do Oscara za film „89 mm od Europy” oraz laureat wielu prestiżowych nagród, m.in. Smoka Smoków.
• Poznaj niezwykłą drogę artystyczną Łozińskiego, od inżyniera do jednego z najważniejszych twórców polskiego kina.

Ogromna strata dla polskiego kina

O śmierci Marcela Łozińskiego poinformował w środę jego wieloletni przyjaciel, reżyser Feliks Falk. W poruszającym wpisie w mediach społecznościowych pożegnał wybitnego twórcę.

- Smutna wiadomość: Marcel Łoziński nie żyje. Mój przyjaciel od dziecka, dzięki któremu zostałem filmowcem. Wspaniały reżyser filmów dokumentalnych. Ogromna strata! - napisał na Facebooku

Marcel Łoziński urodził się 17 maja 1940 roku w Paryżu. Choć jego droga zawodowa początkowo nie była związana z kinem – w 1965 roku ukończył Wydział Łączności na Politechnice Warszawskiej i pracował jako inżynier dźwięku – szybko odkrył swoją prawdziwą pasję. W 1971 roku ukończył studia reżyserskie w słynnej Szkole Filmowej w Łodzi.

Dołączył do tzw. Nowej Zmiany w polskim dokumencie, którą tworzył m.in. z Krzysztofem Kieślowskim. Twórcy ci charakteryzowali się krytycznym dystansem wobec rzeczywistości PRL. Jego twórczość była w dużej mierze antysystemowa, poruszała kwestie drażliwe zarówno dla władzy komunistycznej, jak i dla społeczeństwa po transformacji. Z powodu zatrzymania przez cenzurę kolejnych filmów, w 1980 roku został usunięty z Wytwórni Filmów Dokumentalnych, do której powrócił po stanie wojennym.

Marcel Łoziński: najważniejsze filmy i nagrody

Największe sukcesy międzynarodowe przyniosły mu lata po transformacji ustrojowej. Jego najsłynniejszym dziełem jest dokument „89 mm od Europy”, za który otrzymał nominację do Oscara w 1994 r. Film, opowiadający o zmianie kół pociągów na granicy w Brześciu, stał się uniwersalną metaforą przemian zachodzących w Europie.

Na koncie miał dziesiątki nagród i odznaczeń państwowych. Był laureatem m.in. Europejskiej Nagrody Filmowej, Paszportu Polityki, a na Krakowskim Festiwalu Filmowym otrzymał Smoka Smoków za całokształt twórczości. W 2024 roku jego gwiazda została odsłonięta w Łódzkiej Alei Gwiazd. Był również członkiem Amerykańskiej i Europejskiej Akademii Filmowej. Prowadził kursy i warsztaty dokumentalne na całym świecie, m.in. w Paryżu, Moskwie i Pekinie. Do jego najważniejszych filmów należą także „Próba mikrofonu”, „Las katyński”, „Wszystko może się przytrafić” oraz „Jak to się robi?”.

ZOBACZ: Dawne kina w Łodzi. Lata temu zamiast multipleksów czas spędzano m.in. w Cytrynie, Zachęcie czy Capitolu