Misja Polaka w kosmosie. Czym jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna i jak zobaczyć ją z Ziemi?

Czym jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna?

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS, ang. International Space Station) to największy projekt orbitalny w historii ludzkości. Powstała w 1998 roku jako efekt połączenia amerykańskiego projektu Freedom, rosyjskiego Mir-2 i europejskiego Columbus. To właśnie wtedy w przestrzeń wyniesiono pierwsze moduły, które po połączeniu dały początek ISS.

Stacja porusza się po niskiej orbicie okołoziemskiej i umożliwia stały pobyt ludzi w kosmosie. Jej załoga liczy obecnie maksymalnie siedem osób, a rotacja odbywa się dzięki regularnym misjom zaopatrzeniowym i załogowym realizowanym przez rosyjskie statki Sojuz, a od 2020 roku także przez Crew Dragon firmy SpaceX. Od listopada 2000 roku ISS jest stale zamieszkana – to najdłużej nieprzerwanie zamieszkany obiekt poza Ziemią.

Kosmiczne laboratorium, które zmienia naukę

ISS to przede wszystkim orbitujące laboratorium badawcze, w którym prowadzone są eksperymenty niemożliwe do zrealizowania na Ziemi – w takich dziedzinach jak biologia, fizyka, chemia, medycyna czy inżynieria materiałowa.

Na pokładzie stacji znajdują się m.in. sprzęty do badań nad komórkami ludzkimi w mikrograwitacji, urządzenia pomiarowe i nawet sprzęt do łączności krótkofalowej (w ramach projektu ARISS). ISS nie posiada oficjalnej nazwy, choć w przeszłości proponowano dla niej „Alfa” i „Atlant”. Dziś wszyscy po prostu mówią o niej jako o Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Gdzie oglądać Międzynarodową Stację Kosmiczną?

Choć ISS znajduje się na wysokości ok. 400 km nad Ziemią, można ją zaobserwować gołym okiem! Przypomina jasny punkt przelatujący szybko po niebie – nie miga jak samolot i jest znacznie jaśniejsza niż większość gwiazd.

Aby sprawdzić, kiedy i gdzie pojawi się ISS nad twoją lokalizacją, warto odwiedzić stronę astroviewer.net. Ujrzymy tam widok z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) bezpośrednio w dół, na Ziemię. Celownik wskaże nam aktualny punkt na powierzchni planety. Mapa jest aktualizowana co sekundę. Musimy jednak pamiętać, że nie jest to transmisja wideo na żywo.

Jednak sama pozycja stacji jest wyświetlana w czasie rzeczywistym. Mapa pokazuje trasę kolejnego okrążenia ISS wokół Ziemi. Celownik oznacza jej bieżące położenie. Niebieskie odcinki trasy oznaczają, że stacja znajduje się w cieniu Ziemi, natomiast czerwone wskazują, że ISS jest oświetlona przez Słońce.

Polacy na orbicie. Hermaszewski i Uznański-Wiśniewski

Pierwszym Polakiem w kosmosie był Mirosław Hermaszewski, który w 1978 roku odbył lot na pokładzie radzieckiego Sojuza 30. Po blisko pół wieku doczekaliśmy się drugiego polskiego astronauty – i to w zupełnie nowej rzeczywistości.

Sławosz Uznański-Wiśniewski, naukowiec związany z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), dołączył do załogi misji Axiom-4, organizowanej przez prywatną firmę Axiom Space we współpracy z NASA i SpaceX. Start odbył się z Przylądka Canaveral na Florydzie rakietą Falcon 9, a celem było zadokowanie do ISS.

To właśnie Uznański-Wiśniewski będzie pierwszym Polakiem, który będzie prowadził badania na pokładzie stacji. Jak podkreślają przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA), udział w misji ma wymiar symboliczny i strategiczny – to inwestycja w rozwój polskiego przemysłu kosmicznego i nauki.