ZUS kontroluje zwolnienia lekarskie

i

Autor: ZUS

Przepisy

ZUS zyskał nowe uprawnienia od stycznia? "Kontrole pozostają bez zmian"

2025-02-24 11:59

"ZUS zastawił nowe sidła na cwaniaków na L4", "ZUS teraz może więcej" – brzmią nagłówki w mediach. Tymczasem Zakład Ubezpieczeń Społecznych dementuje medialne doniesienia: - Kontrole zwolnień lekarskich pozostają bez zmian.

ZUS zyskał nowe uprawnienia?

Media donoszą o nowych uprawnieniach ZUS dotyczących kontroli zasadności zwolnień lekarskich. Z przekazów medialnych wynika, że inspektorzy od nowego roku mogą kontrolować nie tylko małe firmy, ale także duże przedsiębiorstwa. Do tego miał się zwiększyć zakres miejsc podlegających inspekcji. Kontrolerzy mieli zyskać możliwość odwiedzania nie tylko domów osób, przebywających na zwolnieniu, ale także innych lokalizacji.

Tymczasem Zakład Ubezpieczeń Społecznych dementuje medialne doniesienia.

 - "Na chwilę obecną zasady kontroli zwolnień lekarskich pozostają bez zmian" – przekazał nam rzecznik prasowy ZUS, Wojciech Dąbrówka.

Skąd medialne zamieszanie dotyczące nowych uprawnień? Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymuje się od komentowania procesów legislacyjnych rządu. Wiadomo jednak, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który ma wprowadzić zmiany porządkujące działalność ZUS w sferze kontroli prawidłowości orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich, a także kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przez ubezpieczonych. Jednakże projekt ustawy, jak wynika z Rządowego Centrum Legislacji, jest dopiero na etapie opiniowania, a jego wejście w życie to pieśń przyszłości. 

Jak przebiegają kontrole ZUS?

Jak obecnie przebiegają kontrole zwolnień lekarskich?

- "Pracownicy ZUS-u sprawdzają, czy osoby chore prawidłowo wykorzystują czas przeznaczony na rekonwalescencję, a lekarze orzecznicy ZUS-u weryfikują czy ubezpieczony jest nadal chory, a e-ZLA jest zasadne. Kontrole to nie wszystko. ZUS ma również obowiązek ograniczyć wysokość świadczeń chorobowych do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego" – informuje Wojciech Dąbrówka.

Warto pamiętać, że nie tylko Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przeprowadzać kontrole. Uprawnienia do sprawdzenia prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby mają także płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (tzn. pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 osób i są uprawnieni do wypłaty zasiłków chorobowych). Są sytuacje, kiedy do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby upoważnieni są także pracodawcy, którzy nie wypłacają zasiłków. Dotyczy to przeprowadzenia kontroli w okresie, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby wypłacane ze środków pracodawcy.

ZUS przypomina, że osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nie powinna m.in.:

  • brać udziału w rozprawach sądowych,
  • załatwiać spraw w urzędach/instytucjach finansowych,
  • odprowadzać dzieci na zajęcia,
  • podpisywać umowy o pracę, (tym bardziej, jeżeli w trakcie zwolnienia lekarskiego lekarz medycyny pracy dopuszcza ubezpieczonego do pracy),
  • brać udziału w zajęciach szkolnych, wykładach, zdawać egzaminy,
  • wykonywać czynności związanych z przeprowadzką lub remontem,
  • brać udziału w zawodach sportowych, zebraniach, naradach, szkoleniach, konferencjach, wolontariacie,
  • brać udziału w kursach np. kurs na prawo jazdy,
  • brać udziału we wszelkich imprezach rodzinnych, kulturalnych, festynach, rozpoczęciach/zakończeniach roku szkolnego, wycieczkach rowerowych, studniówkach, balach sylwestrowych, koncertach,
  • brać udziału w weselu, jako osoba biorąca ślub lub też w charakterze gościa,
  • chodzić do teatru/kina/muzeum/siłowni lub na basen (jeśli nie jest to wskazane),
  • wykonywać prac ogrodowych/polowych,
  • pomagać w transporcie sprzętu/rzeczy,
  • wyjeżdżać na wakacje,
  • brać udziału w pielgrzymce,
  • dokonywać zakupu/sprzedaży przez internet (jeśli zdarzenie ma charakter powtarzalny),
  • uczestniczyć w rozmowach rekrutacyjnych (szczególną uwagę należy zwrócić na ubezpieczonych, którzy przebywali na zwolnieniach lekarskich po ustaniu zatrudnienia, a po skończonym zwolnieniu lekarskim od razu przystąpili do pracy u innego płatnika składek. W takim przypadku należałoby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, w jakim czasie odbywał się proces rekrutacyjny),
  • kandydować w wyborach np. na Wójta, Burmistrza czy Prezydenta Miasta.

Rośnie liczba kontroli przeprowadzanych przez ZUS

Od stycznia do końca czerwca 2024 r. ZUS przeprowadził 260,8 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. Zakończyły się one wydaniem 18,6 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych na kwotę niemal 24 mln zł. Po ustaniu tytułu ubezpieczenia ZUS obniżył wypłaty o 93,5 mln zł, a dotyczyło to 56,8 tys. osób. Łączna kwota obniżonych i cofniętych świadczeń chorobowych w tym okresie wyniosła niemal 117,5 mln zł.

W analogicznym okresie 2023 roku ZUS przeprowadził 222,9 tys. kontroli, wydał 14,1 tys. decyzji, a kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków wyniosła niemal 12,3 mln zł. ZUS obniżył także wysokość świadczeń po ustaniu zatrudnienia na kwotę ponad 73,5 mln zł, a dotyczyło to 49,9 tys. osób. W sumie w pierwszym półroczu 2023 r. do ZUS-u wróciło 85,8 mln zł.

Czy zdałbyś po latach egzamin na prawo jazdy? Te przepisy się zmieniły
Pytanie 1 z 12
O jakim odstępie należy pamiętać przy wyprzedzaniu rowerzysty?
Oszuści wyłudzili milion złotych