Polska znów sięga gwiazd. Oglądaj na żywo start misji Axiom-4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego

Zaczynamy relację na żywo. Za nieco ponad godzinę drugi Polak w historii zostanie wyniesiony na orbitę okołoziemską. Ten dzień z pewnością przejdzie do historii.

Dokładnie 47 lat temu, latem 1978 roku, cały kraj wstrzymał oddech, gdy na orbitę poleciał Mirosław Hermaszewski. Przypominamy pierwszy lot Polaka w kosmos.

Ax-4 to czwarta prywatna załogowa misja do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) organizowana przez firmę Axiom Space. W misji, poza pochodzącym z Łodzi Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, bierze udział jeszcze troje astronautów.

Poznajcie całą załogę misji Ax-4.

Do planowanego startu zostało 57 minut. W misji po raz pierwszy wykorzystana zostanie nowa załogowa kapsuła Dragon 2, której nazwę nada załoga już po starcie.

W Łodzi, rodzinnym mieście polskiego astronauty, zaczyna się Astropiknik. Start rakiety ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewski będzie transmitowany na żywo, na telebimie Manufaktury. Wydarzenie komentuje Karol Wójcicki, autor popularnego bloga Z głową w gwiazdach.

Relację na żywo z Astropikniku można oglądać na YouTube.

Do startu zostały 44 minuty. Załoga jest już w kapsule Dragon 2. Ich przygotowania do startu można zobaczyć w relacji SpaceX na platformie X. 

Watch Falcon 9 launch Dragon and @Axiom_Space's Ax-4 mission to the @Space_Station https://t.co/OJYRpM5JCF

— SpaceX (@SpaceX) June 25, 2025

Kontrolerzy misji sprawdzają wszystkie systemy. Oceniają stan rakiety i kapsuły Dragon oraz pogodę i stanowiska startowe LC-39A na Kennedy Space Center.

Wszystko działa prawidłowo, dyrektor lotu wydał komendę: GO for prop load, czyli zgodę na rozpoczęcie tankowania paliwa.

Rakieta Falcon 9 ma dwa stopnie, oba zasilane RP-1 (specjalną, oczyszczoną naftą lotniczą) i LOX (ciekłym tlenem). Ciekły tlen ma temperaturę około –207°C, a RP-1 około –7°C.

Tankowanie trwa prawie do samego startu, żeby paliwo pozostało jak najzimniejsze.

Tak Sławosz Uznański-Wiśniewski pożegnał się z żoną tuż przed wejściem do kapsuły Dragon. 

Pożegnanie przed startem. Astronauci i rodziny. @astro_slawosz wysłał pożegnalnego całusa żonie, która przyszła z dużą biało czerwoną flagą pic.twitter.com/CE6Nbke8LJ

— Marcin Wrona (@WronaM) June 25, 2025

W Łodzi rozpoczął się Astropiknik. Wydarzenie prowadzą Karol Wójcicki i Daniel Śledź. 

- Są ogromne emocje, specjalnie tu przyjechaliśmy, bo syn interesuje się kosmosem, sam ogląda gwiazdy. Śledzimy od początku misję i trzymamy kciuki za Sławosza, szczególnie, że to łodzianin! Czekamy, odliczamy -powiedziała naszej reporterce rodzina, która przyjechała do Manufaktury specjalnie, żeby śledzić start rakiety Falcon 9.

- Za chwilę ostatnie odliczanie! Mam nadzieję, że tym razem wszystko się uda. Sławoszu, Aleksandro - cała Polska trzyma kciuki - napisał premier Donald Tusk. 

Dziesięć, dziewięć, osiem, siedem… Za chwilę ostatnie odliczanie! Mam nadzieję, że tym razem wszystko się uda. Sławoszu, Aleksandro - cała Polska trzyma kciuki!🚀🇵🇱❤️

— Donald Tusk (@donaldtusk) June 25, 2025

Do startu pozostało 13 minut!

Rozpoczęło się chłodzenie silników. Silniki Merlin są bardzo czułe. Zanim zaczną pracować, przez komory spalania i turbiny przepuszcza się ciekły tlenu – po to, żeby powoli je schłodzić i przygotować do właściwego zapłonu. To się nazywa "engine chilldown".

Kapsuła Dragon, do tej pory zasilana z zewnętrznych źródeł na stanowisku, teraz przełącza się na własne baterie pokładowe – to znak, że jest gotowa na start.

Minutę przed startem mają miejsce finalne kontrole systemów. Komputer pokładowy sprawdza wszystkie systemy, odczyty GPS, czujniki inercyjne, a także stan silników.

Zbiorniki paliwa napełniane są helem, żeby utrzymać odpowiednie ciśnienie podczas startu.

Silniki są uruchamiane z bardzo precyzyjnym opóźnieniem – nie wszystkie naraz, ale z różnicą setnych sekund.

Po uruchomieniu komputer sprawdza, czy wszystkie 9 Merlinów osiągnęło pełną moc. Zapala się zielone światło: Lift-off!

Falcon 9 wznosi się pionowo przez pierwsze kilkanaście sekund, a następnie lekko pochyla w stronę oceanu – to tzw. gravity turn.

Przechodzi przez coraz gęstsze warstwy atmosfery, a z każdym kilometrem zyskuje prędkość – nawet ponad 8000 km/h do czasu separacji stopni.

Silniki dolnego stopnia się wyłączają – ponieważ osiągnął on już wystarczającą prędkość i wysokość.

Następuje separacja stopni – za pomocą pneumatycznego mechanizmu (sprężone powietrze „wypycha” górny stopień od dolnego).

Kilka sekund później zapala się silnik Merlin Vacuum drugiego stopnia (specjalna wersja silnika Merlin przystosowana do działania w próżni).

Polak osiągnął przestrzeń kosmiczną!!! 

Teraz następuje Boost-back burn. Dolny stopień wykonuje manewr cofający.

Falcon 9 włącza 3 silniki, żeby spowolnić wejście w gęstą atmosferę, zmniejszając tarcie i temperaturę.

Rakieta precyzyjnie ląduje.

Teraz następuje wyłączenie drugiego stopnia. Silnik Merlin Vacuum kończy pracę po osiągnięciu prędkości orbitalnej (ok. 27 000 km/h).

Falcon 9 jest teraz na stabilnej orbicie.

Za pomocą sprężyn kapsuła Dragon oddziela się od drugiego stopnia.

Dragon 2 zaczyna otwieranie osłony nosowej (nosecone), za którą znajdują się porty dokujące i czujniki nawigacyjne.

Drugi stopień (Second Stage) nie wraca na Ziemię w sposób kontrolowany i nie jest odzyskiwany – zupełnie inaczej niż pierwszy stopień. Spala się lub pozostaje na orbicie.

- Ta misja będzie początkiem epoki, w której odwaga i nieustępliwość kształtują przyszłą Polskę. Reprezentuję nas wszystkich - powiedział Sławosz Uznański-Wiśniewski z kapsuły Dragon.

Wracamy na chwilę na Astropiknik do Łodzi. - Jest super, mamy polskiego astronautę, mieliśmy jechać do szkoły, przyjechaliśmy z tatą tutaj. Oglądaliśmy start, coś niesamowitego - powiedział nam chłopiec, który przyjechał do Manufaktury. 

Tuż przed startem rakiety głos zabrała Hanna Zdanowska, która pojawiła się na Astropikniku w Manufakturze. - Dla nas to bardzo ważne, nie tylko z punktu widzenia, że po tylu latach od Hermaszewskiego Polak leci w kosmos, ale też dlatego, że to łodzianin. Łodzianin, który pokazał, że trzeba mieć marzenia i one się spełniają. Slawosz pokaże, że Łódź jest w centrum uwagi - powiedziała prezydent Łodzi. 

Pozostajemy na Ziemi. Transmisję ze startu drugiego Polaka w kosmos śledziły miliony Polaków. W Planetarium Centrum Nauki Kopernik w Warszawie premier Donald Tusk wraz z publicznością oglądał start załogi misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Mamy to! Polska sięgnęła gwiazd - napisał premier w serwisie X. 

Mamy to! Polska sięgnęła gwiazd ✨🇵🇱 pic.twitter.com/RZJZ5JK7J2

— Donald Tusk (@donaldtusk) June 25, 2025

Krótko po starcie mogliśmy połączyć się z astronautami. - Drogie Polki i Polacy, dziś robimy ogromny krok w stronę przyszłości technologicznej Polski. Polski opartej na nauce, wiedzy i wizji. Niech ta misja będzie początkiem epoki, w której nasza odwaga i nieustępliwość kształtują nowoczesną Polskę dla nas i dla przyszłych pokoleń - mówił Sławosz Uznański-Wiśniewski tuż po wyniesieniu na orbitę. 

- Kosmos zawsze jednoczył ludzi. Zabieram dziś z Ziemi cząstkę każdego z was, waszej siły, waszej nadziei, waszego zaufania. W kosmosie nie jestem sam, reprezentuję nas wszystkich. Z całego serca dziękuję wam za zaufanie. Kosmos dla wszystkich. Space for everyone - dodał Sławosz Uznański-Wiśniewski z pokładu kapsuły Dragon.

Zobaczmy to jeszcze raz. Tak wyglądał start rakiety Falcon 9. 

Liftoff of Ax-4! pic.twitter.com/RHiVFVdnz3

— SpaceX (@SpaceX) June 25, 2025

Tak wyglądało lądowanie pierwszego stopnia rakiety nośnej Falcon 9 w Strefie Lądowania 1.

Falcon 9’s first stage booster has landed at Landing Zone 1 pic.twitter.com/I5gI376fca

— SpaceX (@SpaceX) June 25, 2025

SpaceX pokazuje moment oddzielenia się Dragona od drugiego stopnia rakiety Falcon 9.

Dragon has separated from Falcon 9’s second stage pic.twitter.com/YXIvBoSOn0

— SpaceX (@SpaceX) June 25, 2025

Każdy z nas może śledzić Dragona wraz załogą Ax-4. Zobaczcie, gdzie się obecnie znajdują. 

Follow Dragon and Ax-4 during their flight → https://t.co/FrV7sLNxkR

— SpaceX (@SpaceX) June 25, 2025

Minęła godzina od startu rakiety Falcon 9. Kapsuła Dragon porusza się obecnie prędkością 26 821 km/h i znajduje się na wysokości 270 kilometrów na Ziemią. 

Po około dobie kapsuła Dragon zacumuje do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Dlaczego dopiero po takim czasie? Bo musi się zsynchronizować z ISS, która pędzi z prędkością blisko 28 000 km/h. Jak wyjaśnia Karol Wójcicki, autor bloga Z głową w gwiazdach, Dragon znajdzie się początkowo na orbicie niższej od ISS, dzięki czemu będzie mógł krążyć wokół naszej planety szybciej niż ISS. W tym czasie wykona serię precyzyjnych manewrów orbitalnych, które stopniowo podniosą jego orbitę i pozwolą dokładnie dogonić ISS. Następnie podjedzie bardzo powoli i precyzyjnie do ISS, żeby zacumować. 

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna unosi się nad naszymi głowami na wysokości około 400 kilometrów i okrąża Ziemię 16 razy na dobę. ISS od ponad dwóch dekad pełni funkcję wyjątkowego laboratorium i domu dla astronautów z całego świata. Oto najciekawsze fakty o ISS.

Jutro kapsuła Dragon ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie oraz pozostałymi astronautami połączy się z Międzynarodową Stacją Kosmiczną. Na stacji znajduje się 6 kabin sypialnych, 2 łazienki, siłownia oraz Cupola – okrągłe okno o szerokim kącie widzenia Ziemi i orbity. Załoga Ax-4 będzie tam przez dwa tygodnie. W tym czasie astronauci przeprowadzą całą serię eksperymentów naukowych. Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi ich 13 w ścisłej współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). 

Choć ISS znajduje się na wysokości ok. 400 km nad Ziemią, można ją zaobserwować gołym okiem. Przypomina jasny punkt przelatujący szybko po niebie – nie miga jak samolot i jest znacznie jaśniejsza niż większość gwiazd. Wyjaśniamy, jak i gdzie oglądać Międzynarodową Stację Kosmiczną. 

Mimo, że Dragon 2 jest już na wysokości 282 kilometrów, emocje na Ziemi jeszcze nie opadły. Do drugiego Polaka w kosmosie płyną gratulacje i życzenia. 

- Polak w kosmosie! Z dumą patrzymy, jak nasz rodak wyrusza ku gwiazdom. Powodzenia w tej niezwykłej misji – cała Polska trzyma kciuki! - napisała na platformie X marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

Polak, @astro_slawosz w kosmosie! Z dumą patrzymy, jak nasz rodak wyrusza ku gwiazdom.

Powodzenia w tej niezwykłej misji – cała Polska trzyma kciuki!

— Małgorzata Kidawa-Błońska (@M_K_Blonska) June 25, 2025

- Niech ten lot stanie się inspiracją dla młodych Polaków – tych, którzy odważnie marzą o rzeczach pozornie niemożliwych - napisał platformie X prezydent RP Andrzej Duda. - Szczęśliwej misji, Panie Sławoszu! Cała Polska patrzy w niebo razem z Panem. Gratulujemy i trzymamy kciuki za powodzenie całej misji. Lećcie z Panem Bogiem! 

Wielki dzień dla światowej nauki. Wielki dzień dla Polski! 🇵🇱

Z dumą i wzruszeniem obserwujemy jak Pan Sławosz Uznański-Wiśniewski wyrusza na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

To wydarzenie ma nie tylko znaczenie technologiczne, lecz także głęboki wymiar symboliczny.

Niech ten…

— Andrzej Duda (@AndrzejDuda) June 25, 2025

Do gratulacji dołączył się minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak. 

Wielki dzień dla Polski, dla Polaków! @astro_slawosz leć do gwiazd! Szczęśliwie i bezpiecznie. Jesteśmy z Pana dumni!

— Tomasz Siemoniak (@TomaszSiemoniak) June 25, 2025

Nowa kapsuła Dragon, którą leci na Międzynarodową Stację Kosmiczną otrzymała imię Grace. Nazwę dla statku kosmicznego wybrała załoga Ax-4.

- Kochanie, nasze myśli, nasze uczucie jest razem z Tobą w tej malutkiej kapsule przemierzającej przestrzeń kosmiczną – powiedziała Aleksandra Uznańska-Wiśniewska na nagraniu, które zamieściła na platformie X.

Przez kask skafandra, ostatni telefon słyszalny jest prawie jedynie w jedną stronę. „Gdybyście mogli, co byście mu powiedzieli?”

Wszyscy jesteśmy z Tobą.
Leć. I wracaj.

🎥: @Swaryczewski_ @Axiom_Space pic.twitter.com/oxPSdlkvbQ

— Aleksandra Uznańska-Wiśniewska (@AK_Wisniewska) June 25, 2025

- Moje całe serce podróżuje teraz w przestrzeni kosmicznej razem z moim mężem w kapsule. Otaczamy go wszyscy tarczą miłości, wiary i ogromnej nadziei, którą dla nas utożsamia Sławosz – powiedziała już po starcie rakiety posłanka Aleksandra Uznańska-Wiśniewska w wywiadzie udzielonym dziennikarzowi Marcinowi Wronie na antenie TVN24. - Nie byłam w stanie zebrać nawet słowa. To był taki moment, byliśmy kilkanaście metrów od siebie. Właściwie z ruchu warg odczytywaliśmy pewne rzeczy. 

- Mam poczucie dumy, mam poczucie głębokiego poruszenia i mam poczucie głębokiej wiary i przekonania, że oto dzisiaj przed Polską otwiera się nowy rozdział przyszłości technologicznej - powiedziała w rozmowie z @WronaM Aleksandra Uznańska-Wiśniewska.https://t.co/aJC29Q5CtS

— tvn24 (@tvn24) June 25, 2025

Żona astronauty podkreśliła, start rakiety był dla niej jednym z najbardziej emocjonujących momentów w życiu.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) będzie widoczna z Polski w nocy ze środy na czwartek. Według serwisu ISStracker.pl przelot ISS nad Polską rozpocznie się o godz. 2.58 i 31 sekund.

Minęły dokładnie 3 godziny od startu. Kapsuła Dragon jest teraz na wysokości 307 kilometrów nad Ziemią i porusza się z prędkością 26 654 km/h.

Około godz. 13 czasu polskiego w czwartek, 26 czerwca, Grace zacumuje do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Będziemy dla was relacjonować na żywo dokowanie kapsuły. Kończymy dzisiejszą relację. Do zobaczenia jutro!