Dworzec kolejowy w Piotrkowie Trybunalskim. Miejsce kryje długą i wyjątkową historię

Zespół stacji kolejowej "Piotrków Trybunalski - Towarowa". Miejsce objęte ochroną konserwatora zabytków

Kolej Warszawsko-Wiedeńska, która ruszyła w czerwcu 1845 roku, przechodziła przez Piotrków Trybunalski, gdzie już rok później pojawił się dworzec pasażerski. Część towarowa, która jako zespół obiektów stanowi zabytek, powstawała od 1875 do 1925 roku. To właśnie tutaj, w sercu Polski, narodziła się historia nowoczesnego transportu kolejowego.

Tereny kolejowe wokół stacji, to także lokomotywownia, budynek spedycji towarowej oraz pomieszczenia administracyjne i magazynowe. Obecnie większość z nich nie pełni już swojej pierwotnej funkcji. Część obiektów niszczeje, w niektórych powstały sklepy. Mimo to, wciąż można tu poczuć ducha minionej epoki.

Stację towarową zaczęto budować około 1875 roku, kilometr do pasażerskiej. Powstała między innymi hala wachlarzowa na 18 stanowisk, wieża wodna, budynek ekspedycji i zwrotnice. To imponujący przykład inżynierii i architektury kolejowej z przełomu XIX i XX wieku.

Pierwotnie stacja towarowa umiejscowiona była na peryferiach miasta. Obecnie to bezpośrednie sąsiedztwo centrum. Stacja towarowa powstała jako odrębnej od pasażerskiej na południe od stacji Kolei Warszawsko - Wiedeńskiej. Ocalałe obiekty starego zaplecza technicznego pozawalają na zorientowanie się jak wyglądała stacja kolejowa przełomu XIX i XX wieku.

Na zabytkowy zespół składają się między innymi budynek spedycji bagażowej z dwoma rampami dla pojazdów kołowych i dla wagonów obecnie bez torowiska. Jest też drugi dworzec kolejowy, pierwotnie symetryczny później wzbogacony o wiatę peronową a na przełomie lat 70/80 XIX w. dodatkowo o skrzydło północne przeznaczone do obsługi podróżnych. W pobliżu są dwa małe budynki, które służyły jako pomieszczenia służbowe.

Po zachodniej stronie torów znajduje się budynek dawnych warsztatów z zachowaną w południowo-zachodnim narożu wieżą ciśnień. Dalej stara parowozownia, użytkowaną obecnie tylko po części przez kolej.

Do zabytkowego kompleksu należy także tak zwany "Pekin" z wieżą ciśnień, czyli budynek mieszkalny wzniesiony dla robotników kolejowych przy obecnej ulicy Roosvelta. Charakterystyczna okrągła wieża wodna z 1925 r., stoi na podwórzu budynku. Zaopatrywała w wodę do lat dziewięćdziesiątych XX wieku stację towarową oraz przyległą parowozownię. To ważny element historii społecznej związanej z kolejnictwem.

Dworzec kolejowy w Piotrkowie Trybunalskim. Miejsce ma już 179 lat!

Natomiast stacja kolejowa pasażerska, która powstała jako odrębna od stacji Kolei Warszawsko - Wiedeńskiej. w Piotrkowie Trybunalskim ma już 179 lat historii. Uroczyste otwarcie stacji nastąpiło 7 października 1846 r. i powstała właśnie na trasie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Pierwszy pociąg, jaki wjechał na peron wiózł Namiestnika Królestwa Polskiego Iwana Paskiewicza. To wydarzenie na zawsze wpisało się w historię miasta i regionu.

Dworzec kolejowy w Piotrkowie był planem filmowym w obrazach: serialu "Jan Serce" z 1981 roku, filmie "Przeprowadzki" z 2000 roku oraz "Świadectwo urodzenia" z 1961 roku i "Uprowadzenie Agaty" z roku 1993. To dowód na to, że stacja ma nie tylko wartość historyczną, ale i artystyczną.

Tereny kolejowe wokół dworca w latach 30. XX wieku zajmowały około 60 ha. Obecnie zajmują powierzchnię ok. 4 hektarów. Mimo zmniejszenia obszaru, stacja wciąż pozostaje ważnym świadkiem historii i dziedzictwa kolejowego w Polsce.