Częstochowa znów walczy o własne województwo
Województwo częstochowskie istniało w latach 1975–1998, jednak zniknęło z mapy Polski w wyniku reformy administracyjnej z 1999 roku. Wtedy liczbę województw zmniejszono z 49 do 16, a kraj podzielono na trzy szczeble: województwa, powiaty i gminy. Po reformie Częstochowa znalazła się w nowo utworzonym województwie śląskim, powstałym z połączenia obszarów dawnego woj. katowickiego, bielskiego i właśnie częstochowskiego.
Dzisiaj, ponad 25 latach, temat wraca z nową energią. Władze Częstochowy, przy wsparciu lokalnych środowisk i przedstawicieli Nowej Lewicy, wystosowały oficjalny apel do premiera. Prezydent Krzysztof Matyjaszczyk podkreśla w piśmie znaczenie korekty podziału administracyjnego dla przyszłości miasta i regionu.
– Częstochowa w roku 2025 pozostaje wciąż największym ośrodkiem miejskim pozbawionym statusu wojewódzkiego, większym od kilku obecnych stolic województw. Domaganie się podjęcia poważnych konsultacji na temat modyfikacji podziału administracyjnego jest zatem zrozumiałe - czytamy w „Apelu do Premiera: Rozmawiajmy o powrocie województwa”.
Prezydent przekonuje, że nowy model powinien służyć zrównoważonemu rozwojowi kraju, bazując na gospodarczym, naukowym i kulturalnym potencjale takich ośrodków jak Częstochowa i jej subregion.
Wystąpienie do premiera zawiera nie tylko postulaty prezydenta, ale też list poparcia lokalnych organizacji społecznych i politycznych.
Według nieoficjalnych analiz, reaktywacja województwa częstochowskiego mogłaby oznaczać wyłączenie z województwa łódzkiego trzech powiatów: radomszczańskiego, pajęczańskiego i wieluńskiego. To tereny, które dziś tworzą południową część regionu łódzkiego, a geograficznie i funkcjonalnie są bliżej Częstochowy niż Łodzi.
Ewentualne zmiany budzą emocje – z jednej strony pojawia się argument o bardziej spójnym funkcjonalnie układzie regionu, z drugiej: obawy o rozpad i osłabienie woj. łódzkiego.
Władze Radomska nie podchodzą entuzjastycznie do nowego podziału kraju.
- Radomsko było jeszcze przed wielką reformą administracyjną w województwie łódzkim i myślę, że mieszkańcy się do tego przyzwyczaili, że naszym miastem wojewódzkim jest Łódź - komentował prezydent Radomska, Jarosław Ferenc w rozmowie z TVP3 Łódź.
Polecany artykuł:
Wicepremier nie wyklucza prac nad reformą administracyjną
Do inicjatywy odniósł się wicepremier i minister cyfryzacji, Krzysztof Gawkowski, który nie wyklucza dalszych prac nad reformą:
– Częstochowa to dzisiaj jedno z największych miast w kraju, aglomeracja, która ma kilkaset tysięcy mieszkańców i poczucie tego, że kiedyś było tu miasto wojewódzkie. Powrót do tej wojewódzkości jest dla wielu tym elementem budowania tożsamości społecznej, która daje poczucie wielkości miasta – zauważył wicepremier podczas konferencji prasowej. – Na pewno prezes Rady Ministrów, jak byłoby takie pole, będzie o tym myślał, jeżeli by była planowana cała reforma administracyjna. Przegrywają ci, którzy nie zaczynają tematu, a wygrywają ci, którzy są pierwsi na tej mapie. Więc Częstochowa zaczęła, prace się będą toczyły. Myślę, że to jest przyszłość.
Instytut Sobieskiego postulował korektę układu województw
Temat powrotu województwa częstochowskiego nie jest oderwany od szerszych debat eksperckich. W 2023 r. Instytut Sobieskiego opublikował raport „Korekta układu województw – ku równowadze rozwoju”, w którym wskazano, że część dawnych miast wojewódzkich, takich jak Częstochowa, została zmarginalizowana przez reformę z 1999 roku. Raport sugeruje, że obecny podział nie odzwierciedla rzeczywistych układów funkcjonalnych, np. w zakresie transportu czy planowania przestrzennego.
