Ci seniorzy otrzymywali zaniżone emerytury. Dlaczego „emerytury czerwcowe” były niższe?
Przez ponad dekadę osoby składające wnioski o emeryturę właśnie w czerwcu otrzymywały mniej korzystne wyliczenia niż ci, którzy zrobili to w maju czy lipcu. Powód był techniczny – w czerwcu uwzględniano jedynie waloryzację roczną, pomijając kwartalne, co w praktyce mogło obniżać świadczenia nawet o kilkaset złotych. Wielu emerytów przez lata nie zdawało sobie sprawy z tego, że to miesiąc złożenia wniosku decyduje o ich finansach na długie lata. Problem miał charakter systemowy, a osoby, które przypadkowo wybrały czerwiec, nie miały szansy uniknąć straty. Na ten fakt wielokrotnie zwracały uwagę organizacje senioralne, prawnicy, a ostatecznie Trybunał Konstytucyjny, który orzekł, że przepisy wymagają naprawy.
Co zmienia nowa ustawa? Od 1 stycznia 2026 roku ZUS automatycznie, bez konieczności składania dodatkowych wniosków, ustali na nowo wysokość emerytur i rent rodzinnych osób, które przeszły na świadczenie w czerwcu w latach 2009–2019. Kwota będzie liczona tak, jakby wniosek został złożony w maju danego roku. To oznacza, że tysiące emerytów doczeka się w końcu korekty.
ZUS ma 3 miesiące na wydanie decyzji, ale wyższa emerytura przysługuje od stycznia 2026 r. – jeśli decyzja pojawi się później, wypłacone zostanie wyrównanie.
Kogo obejmą nowe przepisy?
W pierwszym roku obowiązywania reformy koszty wyniosą około 287 mln zł i zostaną w pełni pokryte z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Szacuje się, że skorzysta z niej około 95 tys. emerytów i rencistów rodzinnych. Choć wydaje się to spora kwota, w skali systemu ubezpieczeń społecznych nie stanowi ona zagrożenia dla stabilności finansowej. Dla państwa to inwestycja w przywrócenie sprawiedliwości społecznej, a dla seniorów – realna poprawa codziennej sytuacji materialnej. Warto dodać, że w wielu przypadkach oznacza to podwyżkę o kilkaset złotych miesięcznie, co przy rosnących kosztach życia ma ogromne znaczenie.
Przypomnijmy, że problem tzw. „emerytur czerwcowych” został częściowo rozwiązany już w 2021 roku, gdy zmieniono przepisy dotyczące wyliczania świadczeń. Dzięki tamtej nowelizacji osoby osiągające wiek emerytalny w czerwcu nie muszą już obawiać się, że ich świadczenie będzie niższe. Nowa ustawa domyka tę sprawę – wyrównując sytuację osób, które przez lata były poszkodowane.
