Ranking drożyzny w sklepach (styczeń 2024)
Słodycze i desery: +14,3%
W styczniu 2024 r. najbardziej zdrożały słodycze i desery, których cena w ciągu ostatnich 12 miesięcy wzrosła średnio o 14,3 proc. Jeszcze w grudniu kategoria ta zamykała zestawienie TOP5 najbardziej drożejących kategorii.
- Powodem zmiany lidera drożyzny bez wątpienia był wzrost cen kluczowych składników słodyczy i deserów, a więc cukru i kakao. Ostatnio podwyżki na światowych rynkach były widoczne zwłaszcza w przypadku tego drugiego surowca, wykorzystywanego do produkcji czekolady. Ulewne deszcze i powodzie powodowały, że ziarna kakaowca w ciągu ostatniego roku podrożały aż dwukrotnie. Niestety, to nie koniec podwyżek, które notują rekordowe poziomy na światowych giełdach. Do tego znaczna część obu ww. surowców wykorzystywana jest przez przedsiębiorstwa produkcyjne, które borykają się z wysokimi cenami gazu i prądu. Te wszystkie czynniki, wraz ze wzrostem wynagrodzeń, mogą w krótkim i średnim okresie przełożyć się na podwyżki cen słodyczy i deserów – wyjaśnia dr Justyna Rybacka z Uniwersytetu WSB Merito Gdynia
Napoje bezalkoholowe: +13,8%
Na drugie miejsce w zestawieniu drożyzny awansowały z poprzedniej, szóstej pozycji napoje bezalkoholowe, które od stycznia ub.r. zdrożały o 13,8 proc.
- Za wzrostem cen napojów bezalkoholowych stoją bardzo drogie surowce. Wzrost cen cukru w krajach europejskich był jednym z najbardziej znaczących na skalę światową. W pewnym stopniu złagodziło go intensywne zwiększenie importu z Ukrainy przez państwa członkowskie UE, które zdecydowały się na zniesienie ceł na ww. towar. Niestety, ze względu na prognozy dotyczące produkcji w krajach unijnych oraz dążenie do wprowadzenia ograniczeń na import produktów z Ukrainy, nie można oczekiwać drastycznego spadku cen cukru na sklepowych półkach – ostrzega dr Joanna Wieprow z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu.
Dodatki spożywcze (ketchupy, majonezy, musztardy, przyprawy): +12,8%
Z pierwszej pozycji na trzecią w rankingi drożyzny spadły dodatki spożywcze, za które w styczniu trzeba było płacić o 12,8 proc. więcej niż przed rokiem.
- To może być wynikiem osłabienia dynamiki wzrostu cen. We wcześniejszych miesiącach dodatki spożywcze zaliczały większe wzrosty rdr. Mimo tego, kategoria ta nadal należy do czołówki najbardziej drożejących. Wpływają na to m.in. zmiany w kosztach produkcji i konkurencji na rynku czy strategie cenowe producentów – tłumaczy dr Joanna Wieprow z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu.
Chemia gospodarcza: +10,9%
Czwartą pozycję w rankingu drożyzny zajęła chemia gospodarcza (miesiąc wcześniej była na drugim miejscu), która zdrożała o 10,9 proc. rdr.
- Na wciąż wysokie podwyżki w tej kategorii wpływają takie czynniki, jak dostępność surowców, cena energii i koszty pracy. Choć obecnie specjalistyczne urządzenia ograniczają zużycie poszczególnych składników, prądu oraz wody, to jednak nadal energia elektryczna zdaje się być kluczowa w całym procesie zautomatyzowanej produkcji. Do tego wzrost kosztów pracy powoduje, że na większe wyhamowanie podwyżek cen w tej kategorii nie mamy co liczyć. Spadek z drugiego miejsca na czwarte w zestawieniu niczego tu nie zmienia – zapewnia dr Justyna Rybacka z Uniwersytetu WSB Merito Gdynia.
Warzywa: +10,5%
Zestawienie TOP5 drożyzny zamykają warzywa ze wzrostem cen o 10,5 proc. rdr.
– W 2023 r. zbiory były słabsze, co przyczyniło się do podwyżek cen w tej kategorii. Niemniej jednak pierwsze miesiące tego roku powinny być relatywnie korzystne dla konsumentów ze względu na silny efekt bazy. Przymrozki na początku 2023 roku dotknęły produkcję w Europie Południowej, Maroku i Turcji. To spowodowało znaczne podwyżki cen importowanych warzyw – stwierdza dr Joanna Wieprow z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu.
Ryby: +9,3%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku ryby zdrożały o 9,3 proc.
Artykuły dla dzieci: +7,1%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku artykuły dla dzieci zdrożały o 7,1 proc.
Wędliny: +4%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku wędliny zdrożały o 4 proc.
Pieczywo: +3,4%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku pieczywo zdrożało o 3,4 proc.
Mięso: +3,1%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku mięso zdrożało o 3,1 proc.
Środki higieny osobistej: +2,7%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku środki higieny osobistej zdrożały o 2,7 proc.
Produkty sypkie: +2,4%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku produkty sypkie zdrożały o 2,4 proc.
Używki: +2,4%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku używki zdrożały o 2,4 proc.
Owoce: -1%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku ceny owoców spadły o 1 proc.
Nabiał: -5,1%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku ceny nabiału spadły o 5,1 proc.
Karmy dla zwierząt: -9,4%
Od stycznia 2023 roku do stycznia 2024 roku ceny karm dla zwierząt spadły o 9,4 proc.
Artykuły tłuszczowe: -21,7%
Największy ujemny wynik w relacji rocznej zanotowały art. tłuszczowe. Ich ceny w ciągu minionych 12 miesięcy spadły aż o 21,7 proc.
- Oleje i tłuszcze stanowią główną kategorię o tendencji spadkowej. Jest to zjawiskiem globalnym, wpływającym także na polski rynek. Ta grupa żywności znalazła się najbardziej na minusie po osiągnięciu historycznych szczytów po wybuchu wojny w Ukrainie – podsumowuje dr Joanna Wieprow z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu.